Hoe maak je een kanaalplaat vloer duurzaam luchtdicht?
De afdichting van de kanalen en kelknaden van een kanaalplaatvloer kan op verschillende manieren worden uitgevoerd, maar niet alle methodes zijn even betrouwbaar.
Het luchtdicht maken van kanaalplaat vloeren zorgt voor energiebesparing, verbetering van het comfort en het voorkomen van (vocht)schade. Het goed afsluiten van de kanalen en kelknaden vraagt om de juiste afdichtingsmethode. In de bouw zijn er verschillende oplossingen beschikbaar, maar de effectiviteit hangt sterk af van de uitvoering en het gekozen materiaal.
In dit artikel vergelijken we de meest gebruikte methoden en laten we zien welke echt luchtdicht bouwen mogelijk maakt.
In dit artikel tonen we bewust geen foto’s van specifieke oplossingen, om geen specifieke leveranciers of merken negatief in beeld te brengen.
Kunststof doppenGeschikt als stortafdichting, maar niet luchtdicht
Veel kanaalplaatvloeren worden standaard geleverd met kunststof doppen. Deze doppen dienen als stortafdichting en voorkomen dat de kanalen vollopen met mortel tijdens het plaatsen van (prefab)wanden en het afstorten van de vloerranden.
Hoewel kunststof doppen de luchtstroom enigszins beperken, zijn ze niet ontworpen voor luchtdicht bouwen. De openingen van kanaalplaatvloeren zijn in de praktijk vaak niet perfect rond en kunnen resten cementmortel bevatten. Hierdoor sluiten de doppen niet volledig af, wat leidt tot luchtlekken en verminderde energieprestaties.
Ook fabrikanten van kanaalplaatvloeren geven expliciet aan dat deze doppen niet geschikt zijn voor een luchtdichte afdichting van de kanalen.
Wat zeggen de kanaalplaat fabrikanten?
- VBI vermeldt in hun verwerkingsvoorschriften dat voor het afstorten van koppen van de kanaalplaten de kanalen moeten worden dichtgezet met deze kanaalafdichtingen, maar dat er extra maatregelen nodig zijn om luchtdichtheidseisen te halen.
- Dycore bevestigt in hun documentatie dat de meegeleverde kunststof doppen uitsluitend bedoeld zijn als stortafdichting en geen luchtdichte afsluiting bieden.
“De kunststof afdekdoppen zoals door ons meegeleverd zijn niet geschikt voor een luchtdichte afdichting. Deze doppen worden geleverd om te voorkomen dat er betonmortel in de kanalen loopt.”
Dycore, bron: website Dycore
Conclusie: Kunststof doppen zijn functioneel voor stortafdichting, maar ongeschikt voor luchtdichte kanaalplaatvloeren. Extra afdichtingsmaatregelen zijn noodzakelijk om luchtlekken en energieverlies te voorkomen.
Minerale isolatie
Op de bouwplaats worden de kanalen vaak afgedicht met proppen van minerale isolatie, zoals restanten van spouwmuurisolatie. Dit lijkt een duurzame vorm van hergebruik, maar kent ook technische beperkingen.
Hoewel isolatieproppen een zekere afdichting kunnen bieden, is er veel materiaal met voldoende densiteit nodig om een echt luchtdicht resultaat te behalen. In de praktijk blijkt dit praktisch onuitvoerbaar, waardoor luchtlekken alsnog zullen ontstaan. Een afdichting die er optisch dicht uitziet, betekent niet automatisch dat deze voldoet aan een bepaalde luchtdichtheidsklasse.
De effectiviteit van deze methode sterk afhankelijk van de uitvoering. Het is in de praktijk moeilijk te controleren of de kanalen met minerale isolatieproppen daadwerkelijk luchtdicht zijn afgesloten. Hierdoor is het een minder betrouwbare oplossing, vooral bij projecten waar strikte luchtdichtheidseisen gelden.
Conclusie: Minerale isolatieproppen kunnen bijdragen aan de isolatie en hergebruik van materialen, maar bieden geen garantie op luchtdichtheid van (kanaalplaat)vloeren.
De uitvoering is lastig te controleren, waardoor deze methode niet geschikt is voor projecten met luchtdichtheidsnormen.
Harde isolatie in de spouwThermisch sterk, maar niet luchtdicht
Harde isolatiematerialen, zoals PIR (polyisocyanuraat) en XPS (geëxtrudeerd polystyreen), worden veel gebruikt in spouwmuren vanwege hun uitstekende thermische prestaties, hoge drukvastheid en vochtbestendigheid.
Toch zijn deze materialen zeer ongeschikt voor het afdichten van kanaalplaatvloeren. De reden is simpel: harde isolatie sluit nooit volledig luchtdicht af.
PIR en XPS zijn stijf en passen zich niet aan op de onregelmatige kanaalopeningen. Hierdoor ontstaan spleten en kieren, waardoor luchtlekken onvermijdelijk zijn.
Hoewel harde isolatieplaten zoals PIR en XPS uitstekend presteren in de spouwmuur, zijn ze onbruikbaar als luchtdichte kanaalplaatsluiting. Zelfs wanneer de isolatie strak tegen de kanaalranden wordt geplaatst, blijven er openingen over die luchtstromen mogelijk maken. Dit vermindert de energieprestaties van het gebouw.
Conclusie: Harde isolatie biedt uitstekende thermische prestaties, maar niet in het geval van vloerdelen in een woningscheiding. Het is ongeschikt voor het luchtdicht maken van (kanaalplaat)vloeren.
Minerale wol in de spouwBeperkt luchtdicht zonder extra maatregelen
Minerale wol in de spouw als kanaalplaat afdichting wordt vaak voorgeschreven tussen de woningscheidingen. Hiervoor moet er wel voldoende overmaat aan isolatie zijn gebruikt om de spouw sluitend af te dichten. Ook hier geldt weer: de effectiviteit blijft sterk afhankelijk van de uitvoering.
Minerale wol heeft een open structuur, wat het uitstekend geschikt maakt als thermische en akoestische isolatie. Echter, lucht kan nog steeds door de vezelstructuur heen bewegen, vooral als er drukverschillen tussen de ruimten optreden. Dit betekent dat luchtlekken via kieren en aansluitingen nog steeds kunnen ontstaan, zelfs bij een overmaat aan wol.
Bij geveleindes wordt doorlopende spouwisolatie soms gebruikt als afdichting. In de praktijk blijkt het echter lastig om de isolatie strak en volledig aansluitend te plaatsen tegen zowel het binnenspouwblad als de kop van de vloer. Hierdoor blijven er vaak onbedoelde luchtlekken bestaan.
Conclusie: Minerale wol in de spouw biedt thermische en akoestische voordelen, maar is geen gegarandeerde luchtdichting.
LuchtdichtheidstapesLuchtdicht, flexibel, maar niet altijd betrouwbaar
Het gebruik van luchtdichtheidstape bij kanaalplaatvloeren wordt veel toegepast en kan verschillende voordelen bieden.
De luchtdichte tape is in theorie gemakkelijk aan te brengen bij droge omstandigheden en vereist geen complexe montage. Het voorkomt mortelinstroom in open kanalen en mits goed aangebracht zorgt het voor een uitstekende luchtdichtheid.
Toch zijn er belangrijke uitdagingen bij het toepassen van tape in een bouwomgeving. Luchtdichte tape hecht alleen goed op een droge, stofvrije ondergrond. In de praktijk is dit op een bouwplaats moeilijk te garanderen, vooral bij:
- Vochtige of koude omstandigheden (regen, mist, lage temperaturen onder 5°C).
- Stoffige ondergronden, zoals ruwe betonoppervlakken.
- Beschadigingen of onregelmatigheden, waardoor tape niet goed aansluit.
Extra maatregelen, zoals droog branden met een gasbrander of afborstelen, zijn nodig om hechting te garanderen, maar dit verhoogt de verwerkingstijd en kosten. Luchtdichtheid tape is niet altijd bestand tegen mechanische belasting. Tape kan loslaten of krimpen door temperatuurschommelingen en beweging van de constructie. Dit kan op termijn luchtlekken veroorzaken, wat de luchtdichtheid en energieprestatie negatief beïnvloedt. Het prefab aanbrengen van de tape wordt daarom vanwege deze reden soms zelfs afgeraden.
Luchtdichtheidstape voorkomt luchtlekken, maar heeft zelf geen isolerende eigenschappen. Dit betekent dat de tape geen thermische barrière vormt en koudebruggen in de spouw niet voorkomt.
Luchtdichtheidstape heeft geen massa en geen dempende werking, waardoor het geen bescherming biedt tegen contactgeluid in de spouw. In situaties waar akoestische isolatie belangrijk is, is tape geen geschikte oplossing. Echter wel uitstekend inzetbaar om een hoge luchtdichtheid te krijgen aan de kopse kanten (hoekwoningen).
Conclusie: Luchtdichtheidstape is een goede oplossing tegen luchtlekken en mortelinstroom (van de open kanalen), maar kent belangrijke beperkingen.
Schuim
Schuimproppen die in de kanalen worden gestopt zijn een goede methode om de koppen van kanaalplaatvloeren luchtdicht af te sluiten. Ze zijn gemaakt van flexibel schuimrubber en bieden door hun dikte niet alleen een luchtdichte, maar ook een thermisch isolerende afsluiting. Ze passen zich beter aan oneffenheden aan dan harde kunststof doppen. Dit maakt ze een betere keuze dan de standaard kunststof doppen, die alleen als stortafdichting dienen.
Schuimproppen hebben echter wel wat aandacht nodig om echte luchtdichtheid te bieden. In de praktijk blijkt dat kanaalopeningen niet altijd perfect rond zijn, vooral doordat er bij het storten cementresten en stortgruis in de kanalen kunnen achterblijven. Hierdoor ontstaan er kleine openingen langs de randen van de proppen, waardoor luchtlekken alsnog mogelijk zijn. De openingen moeten eerst goed schoongeborsteld worden voordat de schuimproppen worden geplaatst. Dit verhoogt de montagekosten en vergt extra arbeid.
Een nadeel is dat de schuimproppen relatief kostbaar zijn ten opzichte van de andere oplossingen.
Conclusie: Schuimproppen zijn luchtdicht en isolerend. Vanwege de hogere (arbeids)kosten zijn ze vooral geschikt wanneer prestaties zwaarder wegen dan (arbeids)kosten en wanneer goede uitvoeringskwaliteit kan worden gegarandeerd.
Casco schuim en opvulblokkenVoorkomt mortelinstroom en geluidsisolerend
Door de zachte PU-kern werken deze producten goed tegen contactgeluid en koudebruggen. Ook kan het effectief zijn tegen stof. Het lichte materiaal pakt goed oneffenheden op en is makkelijk verwerkbaar.
Niet alle versies sluiten luchtdicht af, waardoor er alsnog warme lucht naar de spouw kan ontsnappen en hier kan zorgen voor inwendige condensatie en vochtproblemen.
De versies die wel luchtdicht afsluiten zijn echter vrijwel altijd gemaakt van semi-geslotencellig materiaal zoals polyurethaanschuim (PUR). De nadelen hiervan zijn dat deze schuimsoort wel waterafstotend is, maar niet waterdicht. Door aan beide zijdes een PE-folie toe te passen kan de vochtopname enigszins worden voorkomen. Dat maakt het geschikt voor toepassingen waarbij incidenteel vocht of condens voorkomt, maar niet voor langdurige of structurele vochtbelasting. Bij langdurige vochtbelasting (zoals in een vochtige spouw of bij lekkages) kan het schuim uiteindelijk verzadigd raken, wat de thermische en akoestische prestaties negatief beïnvloedt of teniet kan doen. Zeker het optrekkende vocht vanuit de bodem of kruipruimte kan hier een probleem veroorzaken. Dit vocht kan uiteindelijk zelfs leiden tot schimmelvorming.
Semigesloten-cellig polyurethaanschuim heeft dus een goede thermisch-akoestische werking, maar kent wel een hoge milieubelasting. De productie maakt gebruik van fossiele grondstoffen en isocyanaten. En hoewel HFK’s grotendeels zijn uitgefaseerd, worden er nog steeds schuimgassen toegepast met een hoge klimaatimpact. Het materiaal is lastig te recyclen en past daardoor slecht binnen circulaire of duurzame bouwconcepten.
In theorie strak, in praktijk lastig
Hoewel cascoschuim en opvulblokken op tekening passend lijken, vormen ze in de praktijk vaak een probleem. De spouwbreedte varieert namelijk sterk: waar 60 mm is getekend, loopt het in werkelijkheid uiteen van 40 tot 80 mm.
Dat maakt correcte plaatsing vrijwel onmogelijk:
– Bij een smalle spouw (40 mm) past het schuim niet,
– Bij een brede spouw (80 mm) zakt het materiaal ertussenuit.
Het resultaat: geen betrouwbare luchtdichting en verhoogde faalkans bij de uitvoering.
Tot slot zijn schuimen opvulblokken vaak brandbaar. Iets dat je in de woningscheidende spouw uiteraard wil voorkomen.
Conclusie: Cascoschuim is licht, flexibel en effectief in het reduceren van contactgeluid, koudebruggen en stof. Niet alle versies zijn luchtdicht, wat kan leiden tot vochtproblemen in de spouw. De semigesloten-cellig PUR is beperkt brandveilig en niet duurzaam waterdicht, wat op termijn ook kan leiden tot vochtproblemen en verminderde prestaties. Het materiaal heeft een hoge milieubelasting, den past daardoor slecht binnen circulaire bouwprincipes.
AIRTIGHT AirstopDe complete luchtdichtingsoplossing
De AIRTIGHT Airstop is speciaal ontwikkeld om kanaalplaatvloeren effectief en duurzaam luchtdicht af te sluiten. Dankzij de combinatie van minerale wol en luchtdichte folie biedt deze oplossing niet alleen uitstekende luchtdichting, maar ook thermische en akoestische isolatie.
Vacuümcompressie voor optimale plaatsing
De minerale wol in de Airstop wordt vacuüm gecomprimeerd, waardoor de minerale wol flink wordt gecomprimeerd. Bij plaatsing in de spouw tussen de kanaalplaten wordt de folie aan één zijde lek geprikt, waarna de minerale wol weer uitzet en de spouw volledig vult. Hierdoor worden zelfs variaties in de spouwbreedte opgevangen.
Volledige afdichting van de spouw
In tegenstelling tot de meeste kanaalplaatafdichtingen voorkomt AIRTIGHT Airstop niet alleen dat mortel de kanalen van de vloerplaat binnendringt, maar ook dat valspecie van wanden in de spouw terechtkomt. Dit voorkomt geluidsbruggen en zal een goede akoestische scheiding tussen ruimtes te garanderen.
In tegenstelling tot de andere bovenstaande alternatieven die enkel de kanaalopeningen luchtdicht maken, biedt de AIRTIGHT® Airstop ook een oplossing voor de kelknaden. Doordat de Airstop 50 mm uitsteekt, wordt ook de aansluiting tussen vloer en wand luchtdicht meegenomen. Daarmee worden alle luchtlekken in de kanaalplaatvloer in één keer afgedicht.
Om te voorkomen dat valspecie van verdiepingswanden alsnog geluidsbruggen veroorzaakt, kan AIRTIGHT Airstop ook op de verdiepingsvloeren worden toegepast. In tegenstelling tot andere oplossingen is het monteren van de AIRTIGHT Airstop voor het afdichten van de kanaalplaten zeer snel en eenvoudig. Als er gezorgd wordt voor een goede overlap, is de kans op luchtlekken nihil.
Dankzij het gebruik van duurzame isolatiematerialen is er geen risico op naadvorming of luchtlekken door materiaalveroudering. De minerale wol in de Airstop behoudt zijn flexibiliteit en kan de natuurlijke bewegingen van het gebouw opvangen.
Circulair ontworpen
In tegenstelling tot andere luchtdichtheid oplossingen, die moeilijk te verwijderen en niet recyclebaar zijn, is AIRTIGHT Airstop circulair ontworpen en dus uitstekend losmaakbaar. Dit maakt het een duurzame keuze voor luchtdicht bouwen, met demontabel bouwen als uitgangspunt. Het vermindert bouwafval en draagt bij aan circulaire bouw, waarbij de beton elementen hergebruikt kunnen worden.
Conclusie: AIRTIGHT Airstop is de meest betrouwbare, complete en duurzaamste oplossing voor het luchtdicht maken van kanaalplaatvloeren of andere vloersystemen.
Conclusie Wat is de beste luchtdichtheid oplossing voor (kanaalplaat) vloeren
Van vergeleken methoden blijkt dat veel traditionele afdichtingsoplossingen, zoals kunststof doppen, minerale isolatie(proppen), niet altijd betrouwbaar luchtdicht zijn. Ze laten luchtlekken, koudebruggen, vochtproblemen of akoestische problemen toe en zijn vaak sterk afhankelijk van een zorgvuldige uitvoering.
Schuimproppen en tapes bieden al betere luchtdichtheid, maar sluiten niet altijd gegarandeerd luchtdicht af door oneffenheden in de vloerplaten. Bovendien hebben ze in de praktijk extra aandacht nodig bij montage en variëren soms in effectiviteit.
Notitie: De optie voor spuitbaar PUR-schuim is niet meegenomen in deze vergelijking. PUR-schuim heeft voor deze toepassing zoveel nadelen, dat dit in de praktijk eigenlijk niet meer ingezet wordt voor het luchtdicht maken van (kanaalplaat)vloeren.
De beste oplossing voor een volledig luchtdichte, thermisch en akoestisch isolerende kanaalplaatafdichting is AIRTIGHT Airstop. Dankzij de combinatie van luchtdichtheid, flexibiliteit en circulair ontwerp biedt dit systeem een duurzame, efficiënte en toekomstbestendige afdichting.
